Ozan Ömer Kadüker – Ehliyet almak için kursa yazılan sürücü adaylarının hem direksiyon hem de Motorlu Taşıtlar Sınavı’na girmesi gerekiyor. Ancak bu işi adayların yerine yapan “joker şirketler” var. Sürücü kursu ücretleri 12 bin TL ile 20 bin TL arasında değişirken büyük bir sektöre dönüşen jokerlikte ise fiyatlar ilginç bir şekilde daha düşük. Ücretler ortalama 8000 TL’den başlıyor 12 bin TL’ye kadar çıkıyor. Üstelik kurslardan daha hızlı şekilde ehliyet verdiklerini iddia ediyorlar.
‘20 GÜNDE HAZIR’
B sınıfı ehliyet almak isteyen bir müşteri gibi şirketlerle iletişime geçtik. Şirket yetkililerinin verdikleri bilgiler şöyle:
■ B sınıfı ehliyet fiyatı 11.700 TL. Ön ödeme almıyoruz. İşlemlerinizin başladığını e-devlet’te görüyorsunuz. O zaman 700 TL’lik kayıt ücreti ödüyorsunuz. Geri kalanı ise ehliyetinizi elinize aldığınızda yolluyorsunuz. Hiçbir sınava girmeyeceksiniz. Ehliyetiniz en fazla 20 günde elinizde.
■ Ücreti 9000 TL. Önden yarısını alacağız, yarısı da işlemler bitince. Yerinize joker girecek. Güvenlikte bir sıkıntı olmaz. Okuma yazma bilmemesi de önemli değil. İlkokul diploması varsa sınava girme hakkı var zaten. Sınava da biz gireceğimiz için sorun yaşamazsınız.
■ Toplam maliyeti 8750 TL. 750 TL’si ön kayıt ücreti. Kimlik, adres bilgileri ve biyometrik fotoğraf yollayacaksınız. Sınavda kalma problemi asla olmuyor. Sınav geçti belgesinin fotoğrafını size atacağız. E-devlet onayı geldiğinde de paranın gerisini yollayacaksınız. Sonra da kargo ile size gelecek.
HER TİPTEN JOKER: PARANIN 3’TE 1’İ BENİM
Sürücü adayının cinsiyetine, tipine, yaşına göre farklı jokerler var. Benzerliği artırmak için gerekirse makyaj da yapılıyor. Ayrıca jokerler yakalanmamak için kişinin tüm özelliklerini ezberliyor. Daha önce jokerlik yapan kişi “Çalıştığım şirketin müşteriden aldığı paranın 3’te 1’i benim oluyordu. Yakalanmamak için adayın T.C. kimlik numarasını, anne, babası, kardeşlerinin isimlerini ezberliyordum. Bir keresinde benden şüphelendiler ve ‘3. kardeşinin adı ne’ diye sordular. Ezberlediğim için sorun yaşamadım. Jokerliği bıraktım. Şu an sigortalı farklı bir iş yapıyorum” dedi. Annesi için joker aradığını söyleyen bir kişi ise “Annemin ilkokul diploması var ama okuma yazması yok. O yüzden joker arayışım oldu. Anneme benzeyen kadın jokerleri olduğunu söylediler. Parayı verdikten sonra istediğim zaman ehliyeti alabileceğim” ifadelerini kullandı.
HAPİS CEZASI VAR AMA…
Türkiye’nin farklı illerinde ehliyet sınavlarına giren jokerlere zaman zaman operasyonlar düzenleniyor. Örneğin 8 Aralık 2023’te İzmir’de sahte kimliklerle başkalarının yerine sınava giren 3 kişi, 17 Aralık 2023’te ise Kırşehir’de 21 şüpheli yakalanmıştı. 6114 sayılı Kanun’a göre ses veya görüntü nakleden cihaz kullanmak suretiyle kopya çeken veya bu suretle kopya çekilmesine aracılık eden, başka bir adayın yerine sınava giren veya kendi yerine bir başkasının sınava girmesine katkı sağlayan, bireysel veya toplu olarak kopya çeken veya kopya çektirilmesine imkân sağlayan kişiler bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılıyor.
‘STRES YOK, KURS YOK’
Şirketler müşterilerini farklı yollarla buluyor. Bazısı sürücü kurslarıyla ortaklaşa çalışarak güvendikleri müşterilere hizmet verirken bazıları ise sosyal medyada reklam yapacak kadar rahat. Reklamlarda “Artık ehliyet almak sandığınız kadar zor değil. Sınav yok, kurs yok, beklemek yok, risk yok” ifadeleriyle müşteri çekiliyor. Ayrıca bazı şirketler güven oluşturmak için eski müşteriler de referans paylaşıyor. Örneğin paylaşımlarda bir kişi “Allah ne muradın varsa versin. Yazılıdan 3. dosyamı yakıyordum. Çok param gitti ama senin sayende aldım” derken bir başkasının ise “Başta hiç inanmamıştım, korkuyordum ama senin sayende aldım. Pazartesi iş başı yapacağım” dediği görülüyor.
NORMALDE DAHA PAHALI
İstanbul’daki sürücü kurslarının ortalama ücretleri 12.000 TL ile 20.000 TL arasında. Sürücü kurslarının verdiği bilgilere göre ehliyet alma süreci ortalama 3 ayı buluyor. Ancak bazı joker şirketleri kurslardan hem daha ucuza hem de daha hızlı hizmet verdiğini iddia ediyor. Ayrıca kurs dışında 3.945,40 TL’lik harç ücreti, 230 TL’lik vakıf hizmet bedeli, 990 TL’lik değerli kâğıt bedeli, 750 TL’lik direksiyon sınavı ücretleri gibi zorunlu ödemeler de bulunuyor.
